Á æðra plani

Er enn í bókum að flokka og henda og nær að blogga um þær en Icesave. Ein af gersemum sem hér koma úr kössum er bókin Sögur og ljóð eftir Guðmund Haraldsson frá Eyrarbakka (1918-1995, bróðir Leifs Haraldssonar). Þar í er meðal annarra stórvirkja vísa ort á Selfossi 1969:

Þú ein dásemdar konan hress
konan rithöfundarins góða;
hitnar mér í hamsi geð
að nálgast ástarblíðu þína.

Bókinni lýkur svo að kristinni manna hætti á trúarljóði:

En hvað Jesús þú varst góður
gerðist milligöngu sáttarinn,
læknaðir þú margan manninn,
sem að dauða kominn var...
þótti það mikill kraftur þinn,
að slíkri náðar-gáfu -
varstu bezti læknirinn.

Skólaútskrift í bókakaffi

Kórskóli Elínar útskrifaði 13 nemendur í morgun en skólastofnun þessi er starfrækt í bókakaffinu. Hér sést smá myndbrot frá útskriftinni.

Og dagurinn allur var skemmtilegur, peningahljóðin mikil og margt ágætra gesta leit við. Það er reglulega gaman að vera bóksali á góðum degi.

Gott að sofa hjá Yrsu...

Nei, það er ekki hægt að segja svona, frekar að ég tali um að sofa með Yrsu í fanginu sem hljómar reyndar ekkert betur því að í reyndinni sef ég alltaf hjá sömu konunni og Yrsa þessi er bara bókarhöfundur en giska góður.

Ég er semsagt að lesa nýjasta reifarann hennar Yrsu Sigurðardóttur, Horfðu á mig sem er gríðarlega vel upp byggður og spennandi eins og fleiri bækur hennar.

Fyrir reifaraaðdáendur sem vilja lesa sögu þar sem þeir hafa ekki hugmynd um hver vondi kallinn er fyrr en á síðustu metrunum þá er Yrsa rétti höfundurinn. 

Hvað sárnaði Helgu Kress?

Ein besta bók þessara jóla er bók Böðvars Guðmundssonar Enn er morgunn. Þarf engan að undra sem las vesturfarabækur sama höfundar. Bók þessi þolir fyllilega samjöfnuð við þær þó ég haldi ekki að hún standi þeim framar. Hér er sögð mikil örlagasaga af þýskum og íslenskum fjölskyldum, nasismanum, stríðinu, ástinni og missinum. Allt skrifað af snilld sem fáir eiga á fórum sínum.

Svo hefur bókin hlotið óvænta auglýsingu þegar fyrrverandi eiginkona skáldsins, Helga Kress, kaus að draga fram að hér væri stuðst við líf og sorgir foreldra hennar, Brunos Kress og Kristínar Önnu Kress húsmæðrakennara sem var systir Gunnars Thoroddsen forsætisráðherra.

Í gær var ég að af því í bóksalastarfi mínu í gærdag að ég hefði lesið þessa bók og gæti mælt með henni fyrir alla sanna bókaorma. Þá spyr nærstaddur þessarar spurningar,hvað var það sem Helgu Kress sárnaði svona í bókinni?

Nú þekki ég ekki Helgu þessa, ekki einu sinni hitt hana svo ég viti og er rétt málkunnugur Böðvari. En engu að síður er spurningin í alla staði áhugaverð og algerlega opinber eftir að Helga gerði opinskátt að hún væri ósátt við bókina. Og þetta er ekkert einfalt því öll hin meintu ættmenni Helgu í bókinni eru áhugaverðar, heillandi og þar í leynist enginn skúrkur.

Einfaldasta skýringin er að Helga sé ósátt við lýsinguna á sjálfri sér en Helga heitir hér Eva og er einstaklega heillandi eldri valkyrja í nútímanum sem skilgreinir alla kalla sem hún og aðrar kvenpersónur ættarinnar hafa bæði gifst og skilið við með einu orði, - "drullusokkur".

Móðir Evu er líka sérstaklega heillandi persóna, brothætt en samt stór í gerð sinni. En mig grunar að það hvernig höfundur endar sögu þeirrar konu hafi verið afkomendum hennar ákveðin vonbrigði. Það að húsmæðrakennarinn brotni endanlega undan þunga örlaganna er líka allt annað en átti við í skráðu lífshlaupi Kristínar Önnu Kress sem lést á sjúkrahúsi í Reykjavík komin á níræðisaldur.

En kannski er ég bara á villigötum og kannski sárnaði Helgu Kress bara að enn í höndum manns sem hún hafði löngu skilið við og allt er það skiljandlegt.

Hvað um það, þá á rithöfundurinn Böðvar allar þakkir skildar frá okkur hinum fyrir frábæra bók um mikla hamingju og enn meiri harm.

Trommað á bókakaffinu

Það stefnir í met fjör á upplestrarkvöldi hjá okkur í kvöld en þá mæta meðal annarra stórsnillinga hingað í Bókakaffið okkar Árni Matthíasson og Guðmundur Steingrímsson að kynna ævisögu þess síðarnefnda, Papa Jazz. Sá fyrrnefndi les en Guðmundur tekur nokkur sóló á trommuna!

Og skáldagyðjan fær líka sinn skammt því að þessu sinni mæta bæði Þórarinn Eldjárn sem óþarft er að kynna frekara og Selfyssingurinn Sölvi Björn Sigurðsson. 

Og fleiri til. Gunnlaugur Júlíusson hlaupari kemur. Ég veit ekki hvort hann verður á bíl og svo mæta þau Þorsteinn Antonsson og Norma Samúelsdóttir með búsetusögu sína úr Hveragerði.

Allir velkomnir meðan húsrúm leyfir. Lestur hefst klukkan 20:00.

Ljúfar ástarsögur og margskonar kvennafar

Ég hélt því fram í síðasta bókabloggi að ástalíf væri fyrirferðamikið í bókaflóðinu og get núna bætt við að það er blandað fjölskyldudrama, mögnuðum sögum af tilfinningum og allskonar skemmtilegu nautnarúsi. En enginn má halda að ég sakni þess að hafa ekki meira af kreppunni í bókmenntunum enda hefði mér þá verið næst að skrifa um hana sjálfur. Þegar upp er staðið er það mannlífið sem stendur upp úr og skiptir máli, ekki kreppuhjal sem er bara fjas um krónur sem voru aldrei til. 

Ég hefi fyrr talað um frábærar bækur Sindra Freyssonar og Sölva Björns Sigurðssonarsem báðar fjalla um konur. Enn ein konubókin og ekki sú lakasta er bók Bjarna Bjarnasonar á Eyrarbakka sem ber nafnið Leitin að Audrey Hepburn.

Þetta er hugljúf kvennafarssaga fagurkera sem leitar að ástinni í evrópskum heimsborgum og finnur gildi lífsins í barnauppeldi á Eyrarbakka. Bókin er að sönnu ekkert stórvirki en hverrar blaðsíðu virði og reglulega vinalegt koddahjal okkur sem orðnir erum gamlir og dettur einstaka sinnum í hug að sakna gamalla kvennafarsdaga...

Þegar Stalín er bestur!

Í fyrra bókabloggi um ævisögur og sölu þeirra gleymdi ég alveg að minnast á bók Jóns Karls Helgasonar um Ragnar í Smára sem er vitaskuld ein besta bókin í ævisöguflokknum en ég hlýt samt að efast um að hún verði söluhæst ævisagna,- þó hún kannski eigi það skilið. Til þess er efnið orðið of fjarlægt og mér liggur við að segja sérviskulegt inni í nútímanum, - bloggaði reyndar hér fyrr um þessa bók, sjá http://bokakaffid.blog.is/blog/bokakaffid/entry/985559/

Önnur ævisaga sem vel ætti skilið að fara víða er stórvirki Óskars Guðmundssonar um Snorra en ég er samt ekki viss um að það gerist, til þess hefði bókin þurft jákvæðari dóma gagnrýndenda til þessa og hér er líkt og í verki Jóns Karls um að ræða bókarhlunk sem höfðar ekki endilega til alþýðu manna. Sjálfur á ég eftir að lesa Snorra og ætla mér að eiga það eftir til jólanna en get af stuttri skoðun fullyrt að fyrir alla Sturlungaaðdáendur er þetta skyldulesning.

Af íslenskum ævisögum er bók Árna Heimis Ingólfssonar líklega best heppnuð en þá fer ég líka að dæmi bókatíðindanna og flokka bók Vilborgar Davíðsdóttur um Auði sem skáldverk. Við þurfum reyndar ekkert að velta flokkuninni á Auði of mikið fyrir okkur - getum einfaldlega flokka hana sem eina af allrabestu bókum þessara jóla.

En besta ævisagan sem kemur út á íslensku er bók Montefiore um Stalín hinn unga í þýðingu Elínar Guðmundsdóttur. Ég las þessa bók á ensku síðasta vetur og get fullyrt að það er langt síðan jafn safarík og merkileg ævisaga hefur ratað á vindlaborðið mitt. Það er að vísu afar klaufalegt hjá Skruddu að auglýsa bók þessa sem bók um umdeildan stjórnmálamann,- Stalín er það ekki frekar en Hitler. Allir sem einhverja glóru hafa viðurkenna að báðir voru fyrst og fremst illmenni en líka miklir örlagavaldar í sögunni.

 

Ástir og nautnir en ekki kreppuhjal

Einhverjir áttu von á að kreppan, hvítflibbaglæpir og pólitísk spilling yrði fyrirferðamiklir þættir í íslenskum skáldverkum ársins en það fór ekki svo. Ef frá er taldir reifarinn Síbería eftir Fritz Má og Hyldýpi Stefáns Mána fer ótrúlega lítið fyrir öllum vondu köllunum sem komu Íslandi á hausinn. Í fljótu bragði man ég ekki eftir sögu sem fjallar um búsáhaldabyltinguna að gagni.

Úps, ég sleppi reyndar glæpasögu Ævars Arnar Jósepssonar Önnur líf enda er hún einfaldlega ekki komin í hús en verður spennandi viðbót, Ævar er einfaldlega einn þeirra bestu en oft seinn á markaðinn.

Ég hef fyrr bloggað um frábæra allegóríu Óttars Norðfjörð um kreppuna og græðgina sem heitir Paradísarborgin, mögnuð bók en þar er ekki farið ofan í beina umfjöllun um atburði liðinna missera heldur eru þeir teygðir og togaðir í skemmtilegri myndlíkingu.

Það er umhugsunarefni að einmitt nú í kreppunni skrifa íslenskir rithöfundar mest um fjölskyldudrama, konur, ástir, kynlíf, nautnir og vitaskuld ef pólitík þá pólitík löngu liðinna daga. Nánar í næsta bókabloggi.

Eyþór, Matthías, Gyrðir og fleiri góðskáld á ljóðakvöldi

Upplestrarkvöld vikunnar í Sunnlenska bókakaffinu verður að þessu sinni helgað ljóðlistinni. Til leiks mæta ljóðskáldin Eyþór Árnason, Matthías Johannessen, Gyrðir Elíasson, Gunnar M.G., Draumey Aradóttir, Bjarni Bjarnason og Steinunn Hafstað. Húsið opnar klukkan 20 fimmtudagskvöldið 10. desember en upplestur hefst stundvíslega klukkan 20:30. Ekki missa af einstökum menningarviðburði.

Þegar Stalín er bestur!

Í fyrra bókabloggi um ævisögur og sölu þeirra gleymdi ég alveg að minnast á bók Jóns Karls Helgasonar um Ragnar í Smára sem er vitaskuld ein besta bókin í ævisöguflokknum en ég hlýt samt að efast um að hún verði söluhæst ævisagna,- þó hún kannski eigi það skilið. Til þess er efnið orðið of fjarlægt og mér liggur við að segja sérviskulegt inni í nútímanum, - bloggaði reyndar hér fyrr um þessa bók, sjá http://bokakaffid.blog.is/blog/bokakaffid/entry/985559/

Önnur ævisaga sem vel ætti skilið að fara víða er stórvirki Óskars Guðmundssonar um Snorra en ég er samt ekki viss um að það gerist, til þess hefði bókin þurft jákvæðari dóma gagnrýndenda til þessa og hér er líkt og í verki Jóns Karls um að ræða bókarhlunk sem höfðar ekki endilega til alþýðu manna. Sjálfur á ég eftir að lesa Snorra og ætla mér að eiga það eftir til jólanna en get af stuttri skoðun fullyrt að fyrir alla Sturlungaaðdáendur er þetta skyldulesning.

Af íslenskum ævisögum er bók Árna Heimis Ingólfssonar líklega best heppnuð en þá fer ég líka að dæmi bókatíðindanna og flokka bók Vilborgar Davíðsdóttur um Auði sem skáldverk. Við þurfum reyndar ekkert að velta flokkuninni á Auði of mikið fyrir okkur - getum einfaldlega flokka hana sem eina af allrabestu bókum þessara jóla.

En besta ævisagan sem kemur út á íslensku er bók Montefiore um Stalín hinn unga í þýðingu Elínar Guðmundsdóttur. Ég las þessa bók á ensku síðasta vetur og get fullyrt að það er langt síðan jafn safarík og merkileg ævisaga hefur ratað á vindlaborðið mitt. Það er að vísu afar klaufalegt hjá Skruddu að auglýsa bók þessa sem bók um umdeildan stjórnmálamann,- Stalín er það ekki frekar en Hitler. Allir sem einhverja glóru hafa viðurkenna að báðir voru fyrst og fremst illmenni en líka miklir örlagavaldar í sögunni.