Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands mest selda bókin!

Það er viðeigandi að mest selda bókin á tímabilinu 17. - 23. nóvember sé Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands. Annars lítur listinn svona út:

1) Stjórnarskrá lýðveldisins Ísland - Útg. Iðunn
2) Sigurðar saga fóts Höf. Bjarni Harðarson - Útg. Sæmundur
3) Sumarlandið Höf. Guðmundur Kristinsson - Útg. Árnesútgáfan
4) Gunnar Thoroddsen - ævisaga - Höf. Guðni Th. Jóhannesson - Útg. JPV
5) Eyjafjallajökull - Höf. Ari Trausti Guðmundss.&Ragnar Sigurðrss. - Útg. Uppheimar

Kona sem slegið er utan um

Í gömlum heimildum er stundum minnst á það fólk sem tók slíkt æði að okkar gamla og frumstæða samfélag kunni ekki önnur ráð en að slá utan um það. Hugtakið vísar til þess að slá saman spýtum í þesskonar fangelsi að hin óði geti ekki farið sjálfum sér né öðrum að voða. Fyrir okkur nútímafólki ber ber það vitaskuld vott um nokkurt miskunnarleysi og jafnvel grimmd að þessi fangelsi voru alla jafna ekki nema lítil búr, eins og kassi eða í besta falli lokrekkja.

Kristín Steinsdóttir rithöfundur hefur nú skrifað ljúfa og grimma sögu af ömmu sinni sem var svona kona sem afi höfundarins átti að lokum ekkert annað ráð gagnvart en að slá utan um hana búr uppi í baðstofunni. Og um leið og við kynnumst í skrifum Kristínar sárum harmi þessarar konu, grimmd samfélagsins gagnvart veikindum hennar og ljótleika fordómanna þá birtist okkur líka hin hliðin. Magnleysi aðstandenda hins veika, ást þeirra og þolgæði en líka uppgjöf og vonleysi gagnvart því sem ekki getur breyst. 

Maníuköst sögupersónunnar eiga sér hliðstæðu í ærandi kvensemi hreppstjórans föður hennar. Öll þekkjum við bókmenntir og úr henni veröld líka hvernig taumleysi alkóhólistans brýtur niður fjölskyldur, ást og allt sem er okkur einhvers virði í lífinu. Hér er drifkraftarnir aðrir en brennivínið en útkoman sú sama í magnaðri og vel skrifaðri bók. 

Klámfengin bók en góð

Dagur kvennanna eftir Megas og Þórunni

Þó svo að Dagur kvennanna eftir þau Megas og Þórunni Valdimarsdóttur fjalli sérstaklega um einn merkisdag í sögu þjóðarinnar er verkið ekki sagnfræði. Og gerir heldur ekki tilkall til þess. Í undirtitli segir að þetta sé ástarsaga. Sem orkar tvímælis.

Kannski er verkið nær því að vera sagnfræði en ástarróman, en þá sagnfræði hugmynda, ímynda og afmyndana. Hér fá kvenréttindaöfgar á lúðurinn og yfirdrepskapur hinna vammlausu. En bókin er engu að síður innlegg í umræðuna um jafnrétti og á sinn sérstaka og gróteska hátt frelsisrit konunnar, kynverunnar, karlpunganna og yfirleitt alla sem finna einhverja þörf fyrir að lifa af.

Orðfæri og stíll er kynngimagnaður. Fyrir þá sem hafa lesið Björn og Svein eftir Megas er sumt hér kunnuglegt en Dagur kvennanna er samt öll aðgengilegri, léttari og auðskiljanlegri. Bókin er vitaskuld klámfengin, jafnvel æsandi viðkvæmum og á köflum subbuleg en allur sá subbuskapur á sér tilverurétt í þessari áleitnu rómönsu.

Semsagt, alveg slatti mikið af stjörnum, svona eins og mærin Máney hin yndisfríða hefði nennt að rogast með á góðum degi upp í daunilla kompu Himinrjóðs...

Seiðandi sögur í smásagnasafninu Doris Deyr

Ég var að ljúka við að lesa nýtt smásagnasafn eftir Kristínu Eiríksdóttur. Bókin kom út hjá JPV fyrr á þessu hausti og er fyrsta smásagnasafn höfundar en Kristín hefur áður gefið út þrjár ljóðbækur.

Það er ekki hægt að segja að lestur smásagnasafnsins fylli mann gleði og bjartsýni. Sögurnar eru flestar frekar óhuggulegar. Persónur sagnanna eru margar hverjar einmana, ráðvilltar og varnalausar gagnvart umheiminum.

Sögur Kristínar eru samtímasögur og er sögusvið þeirra oft Ísland en einnig gerast sumar þeirra erlendis, í Kanada, Kólombíu og Tyrkalandi. Kristín nær að fanga vel þann heim sem ungt fólk, flest á milli tvítugs og þrítugs, lifir í. Persónur sagnanna eru trúverðugar og Krístín notar ríkt ímyndunarafl sitt á skemmtilegan hátt þegar hún lýsir hinum mismunandi persónum. Sögurnar verða af þessum sökum mjög seiðandi og lesandinn verður forvitinn um afdrif hverrar sögupersónu. Sumar sögurnar dragast þó heldur á langinn.

Það er þó óhætt að mæla með bókinni. Hér er á ferðinni höfundur sem hefur heilmikið að segja og sögurnar vekja mann til umhugsunar um þann firrta en þó ekki alvonda heim sem við lifum í.

Elín Gunnlaugsdóttir

Afar vel gerð bók

Bók Bergsveins Birgissonar, Svar við bréfi Helgu er afar vel gerð og falleg bók.

Bergsveinn er enginn nýgræðingur en fyrri bækur hans hafa ekki gripið mig líkt og þessi. Hér er á ferðinni nærfærin lýsing á íslenskum sveitamanni, falleg en samt mjög líkamleg lýsing á ástinni en það er mikill vandi að láta þetta fara saman og að síðustu, frábær sagnaskemmtun.

Það aðeins angraði mig þegar ég sá í annað sinn sögu sem var eiginlega afrituð úr Einræðum Steinólfs í Fagradal, sú bók er einfaldlega of ung til að vera notuð svo skverlega. En ég komst langt með að fyrirgefa höfundinum þessa yfirsjón þegar ég las þakkir aftast þar sem hann vísar til Steinólfs sem heimildamanns.

Tungutak og orðaforði er með miklum ágætum og stíll mjög nálægt því að vera fimm stjörnu.

-b

Árni Matthíasson ([e-mail]) skrifar um Sigurð fót og aðra brakúna

Í orðanna hljóðan, sunnudagsblaði Morgunblaðsins 7. nóv. 2010, skrifar Árni Matthíasson um bækur sem tengjast hruninu og segir þar um Sigurðar sögu fóts:

Ævintýrasagan Sigurðar saga fóts eftir Bjarna Harðarson segir ekki bara sögu hrunsins heldur sögu uppsveiflunnar líka, þess hvernig íslenskir viðskiptamenn fyrri tíma, sem voru ekki síður ævintýramenn, ólu upp kynslóð brakúna sem kunna fátt annað en að skulda og urðu líka heimsmethafar í þeirri iðju.
Líkt og í bók Óttars (M. Norðfjörð, Áttablaðarósinni) finnst manni sem maður þekki annan hvern mann, sem fígúrur úr viðskipta- og stjórnmálalífinu lifni við á síðunum, hálfu geggjaðri og mun skemmtilegri.
Miðað við hefðbundna greiningu á sorgarviðbrögðum erum við búin með doðann og afneitunina og á leið út úr reiðinni og inn í þunglyndið. Lokaskrefið er svo sáttin, sem kemur kannski þegar við höfum öll flust í afskekktan dal austur í Asíu og ræktum þar garðinn okkar í sátt við allt og alla líkt og Sigurður fótur.

Skemmtileg Laxdæla

Mér létti eiginlega að Þórunn Erlu- og Valdimarsdóttir rithöfundur er ekki orðin að reifarahöfundi. Því þó að blóð renni ómælt í nýjustu sögu hennar, Mörg eru ljónsins eyru, þá er sagan langt því frá að vera hefðbundinn krimmi. Hún er eitthvað miklu meira.

Hér lifnar Laxdæla fyrir okkur sem legið höfum í henni eitthvert skeið. En um leið er sagan skemmtileg og vel gerð lýsing á nútíma Íslendingum, eiginlega hrunbókmennt, svo mjög sem hún fylgir sögupersónunum eftir inn í síðustu ár vitleysunnar. Það er helst að einhver epísk óþolinmæði í mér væri stundum að horfa til þess að skáldið Þórunn hætti lýsingum sínum en sumar þeirra eru samt snilldarvel gerðar og áreiðanlega eru aðrir lesendur sem hefðu viljað gefa þeim meira rými.

Þórunni tekst þar á köflum að spinna og tvinna saman náttúrulýsingum og sálarlífi þannig að lesandinn hverfur með henni inn í stað, stund og vitundarlíf misgalinna nútímalegra Laxdæla.